Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) vừa công bố thống kê sơ bộ về tình hình bán nhà cho tổ chức, cá nhân nước ngoài trong 5 năm (2015-2020) của 17 tập đoàn và doanh nghiệp bất động sản lớn.
HoREA ước tính các giao dịch của 17 đơn vị này chiếm khoảng 70-80% thị phần nhà ở bán cho các cá nhân nước ngoài, số lượng căn nhà mà người nước ngoài đã mua trong nửa thập niên qua trên phạm vi cả nước, khoảng 14.800-16.000 căn. Trong đó, top 5 doanh nghiệp dẫn đầu được nhiều người nước ngoài lựa chọn mua nhà với lượng giao dịch 10.571 căn, chiếm 85,7% tổng số nhà đã bán cho người nước ngoài. TP HCM thu hút nhiều người nước ngoài mua nhà nhất, chiếm khoảng 80% tổng số giao dịch nhà ở của khối ngoại.
Đối chiếu với số liệu báo cáo thị trường bất động sản cả nước trong 10 năm (2009-2019) do Bộ Xây dựng công bố, có 5.000 dự án nhà ở với 3,77 triệu căn được xây dựng, bình quân mỗi chu kỳ 5 năm phát triển được khoảng 787.000 căn nhà. Nếu so sánh với số lượng 16.000 căn nhà mà người nước ngoài đã mua trong 5 năm qua, mức tiêu thụ này chỉ chiếm tỷ lệ 2% tổng số nhà ở toàn thị trường.
Thị trường nhà ở TP HCM. Ảnh: Hữu Khoa
Theo đánh giá của Hiệp hội, các giao dịch thành công của người nước ngoài thường rơi vào nhóm dự án thuộc phân khúc cao cấp đầy đủ dịch vụ, tiện ích, an ninh an toàn, giao thông thuận tiện... Các chủ đầu tư đều đã chấp hành quy định giới hạn trần 30% số căn hộ được bán cho người nước ngoài. Một số dự án tại khu vực quận 2 đã đạt room 30% nhưng người nước ngoài chuyển sang ký "hợp đồng thuê mua nhà (leasing)" dài hạn 50 năm.
HoREA nhận định việc thực hiện chính sách cho người nước ngoài sở hữu nhà ở, bước đầu đã có tác động tích cực với thị trường bất động sản, nhưng chưa tác động tiêu cực quá lớn với người có thu nhập trung bình, có thu nhập thấp trong việc tạo lập nhà ở. Chính sách cho người nước ngoài sở hữu nhà tại Việt Nam cũng góp phần thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) và cũng là hình thức "xuất khẩu tại chỗ", kích cầu tiêu dùng để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người nước ngoài sau khi mua nhà.
Tuy nhiên, Hiệp hội cho rằng không nên ảo tưởng sẽ có một làn sóng người nước ngoài ồ ạt mua nhà tại Việt Nam vì thực tế cho thấy giao dịch nhà ở liên quan đến khối ngoại cũng chỉ chiếm 2% tổng rổ hàng. Phần lớn khối ngoại đến từ châu Âu, Bắc Mỹ, Australia, Nhật Bản... thường lựa chọn thuê hơn là mua nhà. Trong khi đó, người đến từ một số quốc gia và vùng lãnh thổ thuộc khu vực Đông Á và Đông Nam Á, như Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan, Hongkong, Singapore có xu hướng ưa chuộng mua nhà tại Việt Nam.
Báo cáo cũng lưu ý, việc Bộ Quốc phòng đã cảnh báo về tình trạng một số người nước ngoài "mua chui" bất động sản, kể cả dùng thủ đoạn nhờ doanh nghiệp hoặc cá nhân người Việt đứng tên mua nhà tại một số địa điểm nhạy cảm, có ảnh hưởng đến quốc phòng và an ninh.
Quan điểm của Hiệp hội là, quy định tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu không quá 30% tổng số căn hộ của một tòa nhà chung cư, hoặc không quá 30% tổng số căn hộ của tất cả tòa nhà chung cư trên địa bàn cấp phường, là hợp lý và phù hợp với thực tiễn.
HoREA cũng đề nghị giao thẩm quyền cho UBND cấp tỉnh quyết định tỷ lệ người nước ngoài được sở hữu nhà tại đơn vị hành chính cấp phường, để phù hợp với đặc điểm tình hình của địa phương. Trường hợp số lượng người nước ngoài sở hữu nhà tại một đơn vị hành chính cấp phường chiếm tỷ lệ khá lớn (có thề từ 20% trở lên), UBND cấp tỉnh phải báo cáo để Thủ tướng xem xét, quyết định.
Trung Tín (Vnexpress)
