Năm 2018, có 222 thí sinh Hà Giang, Hòa Bình và Sơn La được nâng điểm thi THPT quốc gia, trong đó 94 em đã nhập học vào 26 đại học. Trong tháng 4 vừa qua, 82 thí sinh trong số này đã bị buộc thôi học do không đủ điểm trúng tuyển hoặc đủ điểm, nhưng vi phạm quy định tuyển sinh của ngành công an.
Dù vậy, các trường đại học đều không có kế hoạch bổ sung chỉ tiêu tuyển sinh năm 2018, lý do sinh viên đã học gần hết một năm học. Điều này khiến nhiều em bị thiếu 0,05 điểm tiếc nuối và tỏ ra bất bình khi bị "mất chỗ oan".
Ngày 11/5, bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Giáo dục đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo), cho rằng những thí sinh bị mất cơ hội vào ngành học mong muốn do những thí sinh được nâng điểm chiếm chỗ là hậu quả không có khả năng khắc phục. Nếu cứ cố khắc phục có thể làm hệ thống tuyển sinh xáo trộn.
Vụ trưởng Giáo dục đại học Nguyễn Thị Kim Phụng. Ảnh: Dương Tâm
Theo bà Phụng, khó có thể xác định thí sinh nào mất chỗ, bởi với cơ chế trường đại học có quyền tự chủ tuyển sinh, khi xác định điểm trúng tuyển, các trường đã gọi thêm tỷ lệ dôi dư nhất định so với chỉ tiêu để phòng ảo. Nếu có một vài em ở mỗi trường bị hủy kết quả trúng tuyển, nhiều trường vẫn đủ chỉ tiêu. Ngược lại, nếu hạ điểm, hàng chục, thậm chí hàng trăm thí sinh bằng điểm sẽ trúng tuyển.
Vụ trưởng Giáo dục Đại học nhận định việc thí sinh bị "mất chỗ" do gian lận thi cử có thể đặt ra cùng việc nhiều thí sinh "mất chỗ" do những em trúng tuyển, nhưng không nhập học, bởi nếu các em này không đăng ký thì những thí sinh khác sẽ có thêm cơ hội.
"Năm 2018, có tới hơn 22.000 thí sinh trúng tuyển nhưng không nhập học. Điều đó cho thấy 82 em được nâng điểm vừa bị buộc thôi học là con số nhỏ. Nếu giải quyết theo hướng cho 82 thí sinh có điểm tiệm cận vào thế chỗ thì sẽ phải làm gì để giải quyết cho 82 thí sinh ở các nguyện vọng thấp hơn?", bà Phụng đặt câu hỏi và cho rằng sẽ tạo ra hiệu ứng domino với tất cả nguyện vọng của thí sinh.
Tiếp tục đặt ra việc 22.000 thí sinh trúng tuyển nhưng không nhập học với tư duy đó, nếu cho 22.000 thí sinh khác vào bổ sung, trong bối cảnh có em đăng ký tới 48 nguyện vọng, bà Phụng khẳng định sẽ gây xáo trộn lớn trong toàn bộ hệ thống. Vì vậy, Bộ không có cơ sở để chỉ đạo các trường bổ sung chỉ tiêu tuyển sinh năm 2018.
Ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo), nhận định khi nào còn thi cử thì khi đó còn gian lận và việc cần làm là hạn chế thấp nhất tiêu cực xảy ra. Với vụ gian lận chấn động năm 2018, ông Trinh cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xử lý sai phạm theo đúng quy định.
Trước câu hỏi tại sao Bộ không hủy luôn bài thi đã bị thay đổi điểm, tránh gây bức xúc trong dư luận, ông Trinh nói các hiện tượng xã hội trong đời sống không thể do một ngành đứng lên xử lý, cần có sự phối hợp của cơ quan pháp luật, tư pháp, hành pháp. Quy chế là cụ thể hóa của pháp luật, để xử lý theo pháp luật thì cần có chứng cứ. Hiện, việc chứng minh thí sinh, người liên quan vi phạm vẫn đang được cơ quan điều tra thực hiện.
Liên quan đến việc vẫn còn 51 thí sinh được nâng điểm tiếp tục được học ở các đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết theo quy định cơ sở giáo dục đại học được tự chủ và chịu trách nhiệm về công tác tuyển sinh sao cho phù hợp với quy chế. Việc xử lý sai phạm liên quan đến kết quả thi THPT của thí sinh không chỉ áp dụng bởi quy chế mà còn một số văn bản pháp luật khác và đề án tuyển sinh của trường đại học.
"Việc tuyển sinh thuộc quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học nên việc xử lý thí sinh bị hạ điểm trước hết thuộc thẩm quyền của trường. Các cơ sở giáo dục đại học có quyền và trách nhiệm xử lý, không thụ động ngồi đợi chỉ đạo của Bộ", đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo nhấn mạnh, lấy ví dụ trường thuộc khối công an đã chủ động xử lý theo quyền và trách nhiệm của họ.
Hiện các thí sinh xét tuyển bằng học bạ, bằng tổ hợp không liên quan hoặc có điểm chấm thẩm định không thấp hơn điểm trúng tuyển, do đang trong quá trình điều tra, các trường tạm thời cho học tiếp. Khi có kết luận cuối cùng của cơ quan điều tra, thí sinh nào bị xác định có tham gia vào quá trình gian lận sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu quan điểm sẽ xử lý nghiêm khắc, xem xét cho thôi học những thí sinh có gian lận trong kỳ thi THPT quốc gia.
Năm 2018, có 222 thí sinh của ba tỉnh Hà Giang, Hòa Bình và Sơn La được nâng điểm. Trong đó, Hà Giang có 39 em vẫn đang được theo học tại 23 đại học. Với Hòa Bình và Sơn La, kết quả chấm thẩm định cho thấy 108 thí sinh bị hạ điểm. Sau rà soát, có một thí sinh Hòa Bình bị trượt tốt nghiệp, 13 em không nhập học và 94 em trúng tuyển vào 26 trường đã nhập học.
Trong 94 thí sinh đã nhập học, 82 em bị hủy kết quả do không đủ điểm trúng tuyển hoặc đủ điểm, nhưng vi phạm quy định về tuyển sinh của ngành công an. 12 thí sinh được tiếp tục theo học tại 10 đại học do đăng ký xét tuyển bằng kết quả học tập lớp 12, môn hạ điểm không nằm trong tổ hợp xét tuyển hoặc thuộc tổ hợp xét tuyển nhưng vẫn đủ điểm trúng tuyển. Như vậy, có 51 thí sinh bị hạ điểm thi THPT quốc gia năm 2018 vẫn được tiếp tục theo học.
