Sôi động thị trường xe máy điện

Hãng xe dẫn đầu thị trường, VinFast, đã triển khai chuỗi sự kiện đổi xe xăng lấy xe điện ở một số thành phố lớn, song song với miễn lệ phí đăng ký và chính sách trợ giá hấp dẫn.

Hãng nhỏ yếu thế

Dù không có lợi thế và tiềm lực như VinFast tại thị trường Việt Nam, hãng xe điện Trung Quốc Yadea cũng mạnh dạn thực hiện chiến dịch đổi xe xăng với cam kết định giá xe cũ theo thị trường, kèm ưu đãi giảm giá đến 2 triệu đồng cho mỗi chiếc xe mới mua từ 9,9 triệu đồng trở lên.

Trong nhóm thương hiệu nội địa, Dat Bike là một trong những hãng xe Việt chứng minh được hiệu quả của chiến lược giảm giá và hỗ trợ đổi xe xăng sang xe điện, áp dụng với các mẫu Quantum S tại các đại lý trên toàn quốc. Nhờ vậy, tháng 7-2025, doanh số bán xe điện của thương hiệu này tăng gấp 4 lần so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi đó, Selex Motors tận dụng ưu thế từ mạng lưới đổi pin nhanh, hỗ trợ đổi pin dễ dàng, thuận tiện để "lấy lòng" khách hàng. Hai thương hiệu kỳ cựu là Honda và Yamaha lựa chọn chiến lược giảm giá giúp tăng doanh số xe điện. Trong đó, Honda khấu trừ đến 2,1 triệu đồng cho mẫu xe máy ICON e, còn Yamaha giảm tới 15 triệu đồng cho mẫu Neo.

Tuy nhiên, nhiều hãng xe máy điện vẫn chưa đủ sức cạnh tranh để chia lại miếng bánh thị phần. Ông Phùng Ngọc Tài, chủ cửa hàng xe máy tại TP HCM, nhận xét hầu hết hãng xe nhỏ dù triển khai một số chương trình ưu đãi song mức độ hỗ trợ không đáng kể, thời gian không đủ dài nên không đạt hiệu quả cao. Ngược lại, những hãng lớn làm tốt các chương trình ưu đãi rầm rộ sẽ dễ dàng thu hút khách hàng và chiếm ưu thế trên thị trường.

Giới chuyên môn nhận định những lợi thế cạnh tranh liên quan tính năng, hiệu suất của các mẫu xe sẽ nhanh chóng bị đối thủ vượt qua trong bối cảnh công nghệ ngày càng được cải tiến nhanh chóng. Còn lợi thế về giá, chính sách ưu đãi, hỗ trợ... lại được quan tâm nhiều hơn, nhất là khi người tiêu dùng có tâm lý thắt chặt chi tiêu như hiện nay.

Chẳng hạn, Dat Bike từng công bố mẫu xe điện có khả năng di chuyển 280 km/lần sạc đầy, nhưng lợi thế này dần giảm khi các hãng khác cũng đưa ra nhiều mẫu có khả năng di chuyển 200-260 km/lần sạc. Lợi thế của hãng Pega là có mặt sớm trên thị trường song không có chính sách nổi bật để bứt phá nên hiện mới chiếm khoảng 10%-15% thị phần. Hãng Dibao dựa vào ưu thế mẫu mã đa dạng nên đã thâm nhập được 10%-12% thị phần nhưng bị nhận xét là thiếu điểm nhấn chính sách. Còn Selex có hệ sinh thái pin hoán đổi được đánh giá là tiện dụng, tuy nhiên hiệu quả thương mại còn hạn chế.

Trong khi đó, kế hoạch xây dựng 150.000 trạm đổi pin cho xe máy điện của VinFast sẽ tạo áp lực lớn với những hãng xe nhỏ. Nếu không có giải pháp đột phá, các hãng xe không những không thể tăng thị phần mà còn khó tránh mất đi thị phần đang có.

Tăng cường hỗ trợ đại lý, khách hàng

Chủ trương hạn chế xe máy xăng tại Hà Nội và TP HCM đang thúc đẩy nhu cầu thị trường xe điện tăng vọt. Tuy nhiên, để tận dụng thời cơ, nhà sản xuất phải có chiến lược rõ ràng, đủ tầm và lâu dài.

Ông Hoàng Mạnh Tân, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Sơn Hà, cho hay để cạnh tranh, công ty đang tiếp tục duy trì tốt hoạt động của các đại lý, hỗ trợ giá để giữ hoạt động kinh doanh ổn định, thay vì vội vàng mở rộng thị phần bởi phải chờ chính sách cụ thể từ phía nhà nước.

Theo bà Bùi Nguyễn Trúc Ny, Giám đốc Kinh doanh Dat Bike, hãng xe đang tích cực mở rộng mạng lưới cửa hàng từ con số 20 lên 50 trong năm nay, đồng thời tiếp tục thực hiện chương trình thu xe máy xăng đổi xe máy điện tại các cửa hàng. Ngoài ra, Dat Bike còn hợp tác với Grab hỗ trợ tài xế mua xe điện trả góp.

Không thể đứng ngoài "cuộc đua" giảm giá, ông Nguyễn Hữu Phước Nguyên, Tổng Giám đốc Selex Motors, cho biết hãng ưu đãi 2-3 triệu đồng cho khách mua xe máy điện và áp dụng gói đổi pin giảm giá 20%-30%.

Dẫu vậy, cũng có những hãng xe chưa thực sự mặn mà với xe máy điện bởi doanh số bán xe xăng vẫn rất tốt. Yamaha đã mở bán mẫu xe máy điện đầu tiên tại thị trường Việt Nam, chiếc Neo'S, vào cuối năm 2022 nhưng sau gần 3 năm vẫn chưa ra mắt thêm mẫu nào. Còn Honda có 2 mẫu xe máy điện thì 1 mẫu chỉ phù hợp với đối tượng học sinh, mẫu còn lại chỉ cho thuê mà không bán nên khá kén khách.

ThS Trần Anh Tùng, Trưởng ngành quản trị kinh doanh Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP HCM, cho rằng nếu các hãng xe máy điện không nhanh chóng nắm bắt cơ hội để tăng tốc chiếm lĩnh thị phần thì sẽ sớm thua cuộc khi thị trường ngày càng bùng nổ nhiều sản phẩm, thương hiệu ở trong và ngoài nước.

Giải pháp đầu tiên để thu hút khách hàng, theo ThS Tùng, là phát triển các dòng xe có giá rẻ - dưới 20 triệu đồng - với chất lượng ổn định, độ bền cao và phù hợp di chuyển trong đô thị (khoảng 10-20 km/lượt di chuyển). Tiếp theo, doanh nghiệp cần đầu tư mở rộng hệ thống trạm sạc, điểm thay pin và bảo hành, nhất là tại các khu vực trung tâm, siêu thị, trường học, chung cư..., nhằm tăng sự tiện lơi, giảm tâm lý e ngại của người tiêu dùng.

"Chính sách quan trọng hơn cả nhằm "đánh" vào tâm lý người tiêu dùng là ưu đãi tài chính, bao gồm cho vay lãi suất 0%, trợ giá đổi xe xăng cũ lấy xe điện hoặc hợp tác cùng các địa phương triển khai chương trình thúc đẩy chuyển đổi phương tiện xanh..." - ông Tùng góp ý.