Các xu hướng kiến trúc tại Việt Nam
Hơn 30 năm trước, làn sóng “Đổi Mới” mang đến cho nước ta những thay đổi lớn, ảnh hưởng lên mọi mặt từ kinh tế, xã hội tới những nét rất đời thường. Và kiến trúc cũng không nằm ngoài vòng xoáy đó. 35 năm, hơn ¼ thế kỷ là một thời gian đủ dài để chúng ta có thể đưa ra những cái nhìn tổng quan về các xu hướng trong môn “nghệ thuật” nhà ở này.
Khác với thời kỳ mới sau 1975, khi những công trình còn mang nặng những bó buộc về tư tưởng tiết kiệm và suất đầu tư mang yếu tố căn bản và không đặt nặng yếu tố thẩm mỹ hay phong cách riêng của gia chủ, hiện tại chúng ta có thể thấy các hình thái kiến trúc đã trở nên đa dạng hơn. Tuy nhiên đa phần các thiết kế trong nước vẫn tuân theo các xu hướng chính: Hoài Cổ, Xanh - Bền Vững và Hiện đại.
Điểm nổi bật của xu hướng Hiện đại bản địa nhấn mạnh vào những giải pháp kiến trúc nhiệt đới, chú ý tới các giải pháp che nắng, thông gió và lấy ánh sáng tự nhiên làm cho hình thức công trình mang màu sắc bản địa độ.
Nổi bật nhất là xu hướng Hiện Đại. Xuất hiện ở nước ta từ trước những năm 1945, sau đó bị chia làm 2 trường phái Bắc - Nam trong giai đoạn 1954 - 1975 rồi thống nhất cho tới ngày nay. Hiện tại, xu hướng này được chia làm nhiều phong cách như: hiện đại bản địa, high-tech, tối giản (minimalism), hiện đại mới (neo-mordernism) hoặc phong cách tượng trưng thường xuất hiện tại các công trình mang tính biểu tượng.
Đối với xu hướng Hoài cổ, cảm hứng chính đến từ nét đẹp của kiến trúc cổ điển Pháp và kiến trúc truyền thống Việt. Ta có thể dễ dàng tìm thấy những thiết kế này ở những trụ sở hành chính nhà nước, các khu biệt thự, khu đô thị mới, thậm chí là chung cư. Đây là phong cách khó thể hiện được cá tính sáng tạo của các kiến trúc sư, nhưng lại được đa phần người dân yêu thích. Song song với đó là phong cách Cách tân truyền thống Việt, đưa những giá trị xưa cũ vào trong cuộc sống hiện đại.
Sự kết hợp nghệ thuật sắp đặt trong các sản phẩm đối xứng khiến cho cả tuyến đường tránh được sự lặp lại liên tục, đơn điệu và nhàm chán. Ảnh thiết kế dự án Gem Sky World.
Đối với xu hướng thiết kế Xanh – Bền Vững, đây là xu hướng đem lại cho các kiến trúc sư đương đại của nước ta khá nhiều giải thưởng quốc tế cùng những thiết kế ấn tượng. Về cơ bản, xu hướng thiết kế đang được thế giới ưa chuộng này vốn dĩ đã tồn tại ở nước ta từ ngàn xưa với mối quan hệ nhà ở – con người – thiên nhiên phối hợp thân thiện với nhau. Sử dụng nhiều cây xanh, vật liệu thân thiện và tiết kiệm năng lượng, dễ dàng thích ứng với khí hậu… là những đặc điểm thường thấy của xu hướng này.
Áp dụng vào thiết kế khu đô thị
Hiện nay, thiết kế kiến trúc không còn là câu chuyện của những ngôi nhà riêng lẻ mà còn là câu chuyện thiết kế khu dân cư và khu đô thị. Trong quá trình đẩy mạnh đô thị hóa, những khu dân cư, đô thị mới, được thiết kế, quy hoạch đồng bộ bắt đầu xuất hiện.
Trên khu đất với diện tích hơn 92ha, hơn một năm qua, Tập đoàn Đất Xanh cùng chủ đầu tư đã nhịp nhàng triển khai xây dựng khu đô thị Gem Sky World theo xu hướng Hiện đại. Ảnh thiết kế dự án Gem Sky World.
Thế nhưng, đa phần các khu đô thị mới hiện tại chỉ là những dãy phố với hàng loạt những ngôi nhà ống có chung 1 thiết kế san sát, nối tiếp nhau. Cùng với đó, sự lười nhác trong sáng tạo khiến nhiều khu dân cư có thiết kế vay mượn trở nên lạc lõng cùng cảnh quan nhàm chán với sự lặp đi lặp lại trên diện rộng.
Cùng với sự phát triển của các xu hướng kiến trúc, đến nay đã có khá nhiều dự án đến từ các nhà đầu tư uy tín được thiết kế và triển khai khá bài bản, đồng bộ, thực sự mang đến những đóng góp quan trọng cho công cuộc đô thị hóa của nước nhà. Để dễ hình dung, ta có thể nhìn sang một trong những dự án thu hút được nhiều sự quan tâm của thị trường phía Nam trong thời gian qua là Gem Sky World tại Long Thành, Đồng Nai.
Với tư duy thiết kế ảnh hưởng từ phương Tây và Singapore, đơn vị thiết kế đã chọn Hiện đại làm xu hướng thiết kế chủ đạo của toàn dự án. Với xu hướng này, ta có thể thấy được những nét đặc trưng từ nguyên vật liệu chủ đạo từ khung nhôm định hình và kính khổ lớn. Cùng với đó là những hình khối giật cấp khác nhau, và đường nét lệch tâm cũng như quy cách chiếu sáng mặt tiền khiến thiết kế trở nên thú vị và thu hút hơn. Các mảng màu tối sáng được kết hợp hài hòa, và không gian nhấp nhô của mặt đứng khiến ngôi nhà trở nên có hồn và sinh động hơn.
Mặc dù được định hướng theo xu hướng hiện đại, chủ đầu tư Gem Sky World vẫn đồng thời cung cấp những mẫu thiết kế khác mang những đường nét truyền thống như thiết kế mái xéo với gạch ngói hoặc thân thiện với môi trường khi có những giải pháp tận dụng tối đa được nguồn sáng và gió tự nhiên.
Việc các doanh nghiệp, các chủ đầu tư uy tín triển khai quy hoạch bài bản các dự án, khu đô thị mới không chỉ góp phần làm tăng giá trị từng sản phẩm mà còn đảm bảo được giá trị này tồn tại bền vững với thời gian.
Nguyễn Sơn (Doanh Nghiệp Và Tiếp Thị)
