Theo các chuyên gia, giá vàng thời gian gần đây liên tục tăng mạnh như một "con tàu không phanh", leo lên bây giờ là quá rủi ro, phải chờ giảm tốc mới nên đầu tư.
Giá vàng trong nước và thế giới đang leo thang mạnh mẽ, thu hút sự chú ý của nhà đầu tư và người dân. Tuy nhiên, đằng sau “cơn sốt vàng” là vô vàn rủi ro tiềm ẩn khi thị trường bước vào vùng “quá mua”. Nếu không tỉnh táo, nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể rơi vào bẫy giá, thua lỗ nặng.
Không mua khi giá trên đỉnh
Tại Việt Nam, giá vàng miếng SJC đầu năm chỉ quanh mức 84 triệu đồng/lượng, song đến nay đã tiến vượt 150 triệu đồng/lượng, tăng hơn 70%.
Theo ông Nguyễn Quang Huy - CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng (Đại học Nguyễn Trãi), ví việc giá vàng liên tục leo thang những tháng gần đây như “con tàu không phanh”, không có điểm dừng. Thực tế, đây không phải là sự bất thường mà là phản ứng tự nhiên của thị trường trước những bất định kinh tế và tài chính toàn cầu.
Lãi suất giảm dần, lạm phát tiềm ẩn, nợ công toàn cầu tăng cao khiến dòng tiền tìm đến nơi an toàn. Cùng với đó, bất ổn địa chính trị ở nhiều khu vực làm gia tăng nhu cầu trú ẩn. Ngân hàng trung ương các nước lớn cũng tăng dự trữ vàng - biểu hiện cho xu hướng “đa dạng hóa tài sản dự trữ” thay vì phụ thuộc vào đồng tiền pháp định.
Trong khi đó, thói quen tích trữ vàng của người dân Việt Nam vốn ăn sâu từ nhiều thế hệ càng làm vòng xoáy cầu vượt cung trở nên mạnh hơn. Vàng, trong tâm lý xã hội, không chỉ là tài sản, mà còn là “bảo hiểm” trước rủi ro tiền tệ và biến động kinh tế.
Giá vàng đang tăng mạnh như một "con tàu không phanh". (Ảnh: Minh Đức).
Tuy nhận định đà tăng của vàng là hợp lý về bản chất và bối cảnh nhưng ông Huy cũng nhấn mạnh: "Tốc độ tăng hiện tại của vàng đã vượt xa nhịp tăng thông thường, tạo nên yếu tố đầu cơ ngắn hạn. Và khi cảm xúc thị trường đạt đỉnh, rủi ro điều chỉnh thường sẽ xuất hiện".
Cũng theo ông Huy, vàng vốn là nơi trú ẩn, nhưng không phải lúc nào cũng là nơi sinh lời tốt. Rủi ro hiện tại do giá đã ở vùng cao lịch sử nên dư địa tăng thêm không còn nhiều trong ngắn hạn.
Chênh lệch giá vàng trong nước - quốc tế lớn, khiến nhà đầu tư cá nhân có thể “mua cao - bán thấp” khi thị trường điều chỉnh. Ngoài ra, tâm lý đám đông dễ khiến nhà đầu tư phải “đuổi giá” và rơi vào vòng xoáy mua ở đỉnh, bán ở đáy.
Nếu Fed hoặc ECB duy trì lãi suất cao, đồng USD phục hồi, hay các quỹ đầu tư lớn chốt lời, vàng hoàn toàn có thể đảo chiều nhanh chóng. Nhà đầu tư nhỏ lẻ nếu mua vào ở vùng đỉnh rất dễ bị kẹt vốn, thậm chí thua lỗ nặng khi giá điều chỉnh mạnh.
"Vàng vẫn quý, nhưng nếu đầu tư khi thị trường quá nóng thì dễ bị 'bỏng tay'. Do đó, người dân cần hết sức tỉnh táo, không nên coi vàng là công cụ kiếm lời ngắn hạn mà chỉ nên xem là tài sản phòng thủ dài hạn với tỷ trọng hợp lý trong danh mục”, ông Huy nhấn mạnh.
Cũng theo ông, người dân cần hiểu rằng, vàng không còn là “vùng an toàn tuyệt đối” mà là một phần của thị trường biến động mạnh. Do đó, đa dạng hóa danh mục đầu tư là điều cần thiết, vàng chỉ nên chiếm tối đa 5% tổng tài sản, phần còn lại nên được phân bổ vào sản xuất, kinh doanh, khởi nghiệp hoặc các sản phẩm tài chính có kiểm soát rủi ro.
Quan trọng hơn cả, mỗi người cần trang bị kiến thức quản trị rủi ro trước khi tham gia thị trường. Khi hiểu rõ quy luật cung - cầu, chính sách vĩ mô và xu hướng toàn cầu, nhà đầu tư sẽ không bị cuốn vào “cơn sóng cảm xúc” nhất thời, đầu tư và khởi nghiệp bền vững.
Đưa ra lời khuyên cho các nhà đầu tư, ông Huy nhấn mạnh, nên chờ giá vàng giảm tốc rồi mới mua, như thế sẽ giúp giảm thiểu rủi ro, nguy hiểm. "Nhà đầu tư cần hết sức bình tĩnh, không chạy theo 'cơn sóng vàng' mà nên bình tĩnh tích lũy từng phần khi thị trường điều chỉnh", ông Huy nhấn mạnh.
Nhà đầu tư nên bình tĩnh, thận trọng, không nên đu đỉnh. (Ảnh: Công Hiếu).
Không nên đổ hết tiền vào vàng
Ông Huy cũng khuyến cáo thay vì “đặt tất cả vào vàng”, hãy xây dựng tư duy đầu tư bền vững. Nhà đầu tư nên đa dạng hóa danh mục tài sản, dành một phần vừa phải (10 - 20%) cho vàng như lớp bảo vệ an toàn, phần còn lại nên phân bổ vào kênh sinh lời thực chất: sản xuất, công nghệ, doanh nghiệp, khởi nghiệp hoặc phát triển kỹ năng bản thân.
Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng cho rằng, tính đến thời điểm hiện nay, vàng đem lại lợi nhuận cao nhất trong các kênh đầu tư.
“Đầu tư vào vàng là kênh kiếm lời nhiều trong thời gian qua, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro rất lớn cho thị trường vàng. Do vậy, việc đầu tư vào vàng trong thời gian ngắn để mua đi bán lại kiếm lời cân hết sức thận trọng.
Nếu mua vàng thì nên mua để đầu tư dài hạn, còn nếu đầu tư ngắn hạn, lướt sóng thì không nên. Nhất là tại thời điểm này, nhà đầu tư không nên vay tiền để đầu tư vàng vì nó vừa tiềm ẩn rủi ro, vừa tạo ra gánh nặng nợ nần rất lớn”, TS Nguyễn Trí Hiếu nói.
Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu lưu ý, nhà đầu tư có tiền nhàn rỗi cũng không nên tập trung hết vào vàng mà nên phân bổ ra nhiều kênh khác nhau như chứng khoán, bất động sản, tiền gửi ngân hàng.
Ngược lại, với những người có vàng tích trữ, muốn bán đi để chốt lời thì có thể tính toán xem mức lợi nhuận hiện tại đã phù hợp với mục tiêu mình đề ra hay chưa.
“Nếu đầu tư vàng để kiếm lời, cần phải đặt mục tiêu mỗi năm lãi bao nhiêu phần trăm. Như vậy, mình có thể tính toán được mức giá vàng muốn bán ra, khi đã đạt mục tiêu lợi nhuận thì có thể bán chốt lời.
Đặc biệt, người mua không nên có tâm lý "lướt sóng", ăn xổi, muốn mua vàng để có lời nhanh. Tuyệt đối không vay mượn để đầu tư vàng bởi giá vàng có thể điều chỉnh bất cứ lúc nào", ông Hiếu tư vấn.
Chuyên gia Trần Duy Phương cũng nêu quan điểm: việc mua hoặc đầu tư vàng khi giá trên đỉnh là hết sức nguy hiểm và tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Rủi ro thứ nhất là giá vàng trong nước đang cao hơn vàng thế giới rất nhiều, lên tới khoảng 20 triệu đồng/lượng.
Rủi ro thứ hai là giá vàng thế giới cũng đang trong vùng đỉnh cao và sẽ có khả năng điều chỉnh. “Giá vàng đã tăng quá cao và quá nhanh nên chắc chắn sẽ có sự điều chỉnh giảm. Điều này sẽ khiến giá trong nước cũng đảo chiều theo”, ông Phương dự báo.
Rủi ro thứ ba là Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước sẽ có sự kiểm soát kỹ nhằm bảo đảm thị trường vàng an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, tuyệt đối không để biến động giá vàng ảnh hưởng đến sự ổn định, an toàn của thị trường tài chính, tiền tệ, ổn định kinh tế vĩ mô. Điều này sẽ tác động trực tiếp đến giá vàng thời gian tới, gây nguy cơ đảo chiều giảm mạnh.
Cũng theo ông, nếu mua vàng, cũng chỉ nên phân bổ tỷ trọng 6/4, tức 60% ngân sách đầu tư cho vàng, còn lại gửi tiết kiệm. "Không đổ hết vốn vào vàng thời điểm này", chuyên gia khuyến cáo.
Lúc 12h ngày 20/10, giá vàng miếng tại Doji và SJC được niêm yết ở mức 150,5 - 151 triệu đồng/lượng (mua - bán), tăng 1 triệu đồng/lượng ở chiều mua vào, tăng 500.000 đồng/lượng ở chiều bán ra.
Trong khi đó, giá vàng nhẫn hiện được Doji niêm yết ở mức 149 - 150,9 triệu đồng/lượng (mua – bán).
