Giới chuyên gia cho biết rất khó dự đoán chính xác đỉnh dịch do nCoV. Ảnh: Euronews.
Giới chức y tế muốn biết thời điểm dịch bệnh và số người có thể lây nhiễm để chuẩn bị vật tư bệnh viện và xác định thời gian an toàn để gỡ bỏ lệnh hạn chế du lịch. Vũ Hán, thành phố ở tâm dịch và một số thành phố khác gần đó đã bị phong tỏa từ cuối tháng 1.
Vài nhà nghiên cứu cảnh báo rất khó dự đoán chính xác đỉnh dịch, đặc biệt khi dữ liệu sử dụng trong các mô hình chưa hoàn chỉnh. "Nếu bạn điều chỉnh dự đoán hàng tuần và phát biểu dịch bệnh sẽ đạt đỉnh trong vòng 1 - 2 tuần tới, cuối cùng bạn sẽ nói đúng", Brian Labus, chuyên gia giám sát dịch bệnh ở Đại học Nevada, Las Vegas, chia sẻ.
Tình huống khả quan
Hôm 11/2, bác sĩ Chung Nam Sơn, cố vấn y tế hàng đầu của chính phủ Trung Quốc, cho biết nCoV có thể sẽ đạt đỉnh vào cuối tháng 2. Là người phát hiện virus SARS, bác sĩ Chung nhận định tình trạng dịch bệnh đã có chuyển biến tích cực nhờ các biện pháp kiểm soát của Trung Quốc như lệnh hạn chế đi lại và kéo dài kỳ nghỉ lễ. Tuy nhiên, ông thừa nhận đây vẫn là "thời kỳ khó khăn" đối với Vũ Hán.
Hơn 76.000 người được xác nhận dương tính với nCoV ở Trung Quốc. Nhưng nhiều nhà khoa học cho rằng con số thực tế cao hơn báo cáo. Họ hoài nghi Trung Quốc không thể tiến hành đủ xét nghiệm chẩn đoán và thiếu nhân viên y tế để phát hiện mọi trường hợp nhiễm bệnh.
Nhóm nghiên cứu ở Trường vệ sinh và y học nhiệt đới London dự đoán dịch bệnh có thể đạt đỉnh bất cứ lúc nào. Sebastian Funk, nhà thống kê chuyên lập mô hình bệnh truyền nhiễm, cho biết dự đoán dựa trên ước tính một người nhiễm bệnh ở Vũ Hán lây sang trung bình 1,5 - 4,5 người khác trước khi có lệnh phong tỏa vào ngày 23/1. Funk ước tính đỉnh dịch là khoảng 1 triệu ca nhiễm bệnh, chiếm khoảng 10% dân số Vũ Hán. Phân tích trên được Funk đăng trên website của viện hôm 12/2 và chưa có thẩm định của chuyên gia cùng ngành.
Tình huống xấu nhất
Một số nhà nghiên cứu cho rằng những dự đoán như trên quá lạc quan. Người dân ở phần lớn các thành phố Trung Quốc bắt đầu trở lại làm việc từ tuần trước sau kỳ nghỉ lễ kéo dài, kéo theo khả năng xuất hiện nhiều chuỗi lây nhiễm dây chuyền mới, theo Hiroshi Nishiura, nhà dịch tễ học ở Đại học Hokkaido tại Sapporo, Nhật Bản.
Nishiura cho biết mô hình ông sử dụng ước tính dịch bệnh sẽ đạt đỉnh trong khoảng cuối tháng 3 và tháng 5. Lúc đó, 2,3 triệu ca nhiễm mới được chẩn đoán mỗi ngày. Nishiura tính toán khoảng 550 - 650 triệu người ở Trung Quốc sẽ dương tính với nCoV, chiếm 40% dân số đất nước. Khoảng một nửa trong số đó sẽ bộc lộ triệu chứng.
Nishiura chia sẻ, ông đã nộp bài báo miêu tả mô hình và kết quả dự đoán dưới dạng tiền ấn phẩm tới trang lưu trữ online medRxiv. Để rút ra dự đoán, nhóm nghiên cứu của ông đã xem xét tiềm năng lây nhiễm của nCoV qua hệ số lây nhiễm cơ bản R0. Họ giả định mọi người dân đều có nguy cơ nhiễm bệnh và ước tính R0 của nCoV là 1,5 - 2. Mô hình của Nishiura cũng phản ánh giả định nhiều người nhiễm bệnh không bộc lộ triệu chứng hoặc đi khám bệnh khi cảm thấy không khỏe. Trong tình huống đó, số ca nhiễm bệnh theo báo cáo sẽ thấp hơn so với thực tế.
Gabriel Leung, nhà dịch tễ học ở Đại học Hong Kong, nhận định các ước tính của Nishiura có thể xảy ra bởi cộng đồng chưa có khả năng miễn dịch với nCoV. Theo Leung, những ước tính đó có vẻ cường đại, nhưng giới nghiên cứu vẫn chưa rõ nCoV nguy hiểm tới mức nào. Tính toán mới nhất về tỷ lệ tử vong của nCoV theo nghiên cứu do bác sĩ Chung công bố hôm 9/2 là 1,36/100. Nhưng con số này có thể quá cao so với thực tế bởi nhóm nghiên cứu không xem xét các trường hợp bệnh nhẹ.
An Khang (Vnexpress- Theo Nature)
